Γράφει ο Μάριος Πελεκάνος
Είναι θεωρώ ευρέως αντιληπτό πως ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του οράματος για την Κύπρο του 2030 δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνεται χωρίς να λαμβάνονται πρώτα, και πάνω απ’ όλα θα έλεγα, υπόψη οι οικονομικές δυνατότητες του κράτους. Ένα κράτος αν υπολείπεται σε γνώση/τεχνογνωσία μπορεί, ως επί το πλείστων τουλάχιστον, να το αγοράσει αν έχει την οικονομική δυνατότητα.
Το αντίθετο σαφώς δυσκολότερο. Πόσο εύκολο είναι όμως ένας προγραμματισμός, όσο καλά μελετημένος και σχεδιασμένος και να είναι, να καθίσταται υλοποιήσιμος αν δεν υπάρχουν διαθέσιμοι οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι;
Είναι ακριβώς για αυτό το λόγο που στην κορυφή της λίστας προτεραιοτήτων προσωπικά θα έβαζα τη διασφάλιση και περαιτέρω ενίσχυση της επιτυχημένης οικονομικής πορείας που χαράξαμε τα τελευταία χρόνια. Η θωράκιση της οικονομίας αποτελεί μονόδρομο και βασική προϋπόθεση για να έχει τη δυνατότητα ένα κράτος να προσφέρει περισσότερα στους πολίτες του. Καμία στρατηγική για την παιδεία, την υγειά ή τους αγρότες δεν μπορεί να προχωρήσει αν δεν είναι διασφαλισμένοι οι οικονομικοί πόροι που απαιτούνται.
Με σωστό πλάνο, με ρεαλισμό και με σωστή και τακτική αξιολόγηση/επαναξιολόγηση των δεδομένων, αναγνωρίζοντας τις σημερινές και μελλοντικές οικονομικές μας δυνατότητες θα μπορούμε να σχεδιάζουμε, να ιεραρχήσουμε τους στόχους και να επιλέξουμε την πιο κατάλληλη στιγμή για την υλοποίηση τους. Αυτό που αποκαλώ το βασικό σενάριο.
Στο πλαίσιο αυτής της συνεχούς προσπάθειας, για να πετύχουμε μια χώρα στην οποία όλοι θα νιώθουν πως τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης και απολαμβάνουν ίσα οφέλη, θα πρέπει να αφιερωθεί χρόνος για να ακουστούν οι απόψεις όλων. Η Κύπρος του 2030 θα πρέπει να σχεδιαστεί αφού αντιληφθούμε και αφού κατανοήσουμε τις ανάγκες και των εργαζομένων και των επιχειρηματιών και των ιδιωτών, όλων.
Ανεξαρτήτου ηλικίας, μόρφωσης ή φύλου. Κοιτάζοντας μέσα αλλά και έξω από το νησί.
Αυτό το έξω από τη χώρα είναι υψίστης σημασίας ειδικά για τα δεδομένα της Κύπρου. Όσο περνά ο χρόνος ο κόσμος γίνεται ακόμη πιο μικρός. Η τεχνολογία τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και θα συνεχίσει την ίδια πορεία με ακόμη πιο έντονους ρυθμούς αλλάζοντας διαρκώς τις ισορροπίες.
Συνέπεια αυτού, το γεωγραφικό μέγεθος μιας χώρας χάνει θέσεις όσον αφορά τη σημασία του. Είναι καθοριστικής σημασίας για την Κύπρο να επιδιώξει να εκμεταλλευτεί αυτή την αλλαγή και να μεγαλώσει μέσα από αυτά τα νέα δεδομένα.
Για να γίνει αυτό χρειάζεται να επικεντρωθούμε σε τομείς που δεν αποτελούν σήμερα προτεραιότητα, σε τομείς που μπορεί να μην υπάρχουν καν στη σημερινή Κύπρο. Στην αντίπερα όχθη, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε πως τομείς που σήμερα παρουσιάζονται ως κορυφαίας σημασίας για την Κύπρο μπορεί σύντομα να μην υπάρχουν ή να συνεισφέρουν πολύ λιγότερα.
Ο κόσμος είναι σήμερα ένα κλικ μακριά. Για να είμαστε ανταγωνιστικοί απαιτείται να αναγνωρίσουμε την ταχύτητα με την οποία προκύπτουν οι εξελίξεις. Καλούμαστε να λειτουργήσουμε ως μια επιχείρηση που σχεδιάζει τις κινήσεις της και για το σήμερα και για το αύριο προγραμματίζοντας παράλληλα τη μεταμόρφωση της για τα επόμενα 10-15 χρόνια. Κάτι που γίνεται με πρώτο στόχο να βεβαιωθεί πως θα συνεχίσει να υπάρχει βάζοντας συνεπώς σε αμέσως επόμενη προτεραιότητα στόχους όπως για παράδειγμα τη διαμόρφωση της γκάμας των προϊόντων της για να συνεχίσει να πουλά.
Θεωρώ απαραίτητο να σημειώσω πως η επιτυχία της οικονομικής στρατηγικής μιας χώρας δεν πρέπει και δεν μπορεί να εξαρτάται μόνο από τις δυνατότητες της κρατικής μηχανής. Ενθαρρύνοντας την ιδιωτική πρωτοβουλία, εκμεταλλευόμενη τη τεχνογνωσία και τους οικονομικούς πόρους ιδιωτών, μπορούμε να καταφέρουμε πολλά περισσότερα. Παράδειγμα αυτό που συμβαίνει σήμερα με τα ιδιωτικά και δημόσια πανεπιστήμια μας πού σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατάφεραν μαζί να απαριθμούν σήμερα 21.000 ξένους φοιτητές, συνεισφέροντας σε ποσοστό περίπου 5% στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας. Ποσοστό που πλησιάζει αυτά που προσφέρει ο τομέας της ναυτιλίας που ήταν και παραμένει από τους διαχρονικά σημαντικούς συνεισφορείς.
Το πεδίο άλλαξε και θα συνεχίσει να αλλάζει με ακόμη πιο γρήγορους ρυθμούς. Οι προκλήσεις στην πορεία θα είναι πολλές και διαφορετικές. Κάποιες από αυτές πιθανόν να μην είναι καν προβλέψιμες. Καλύτερα αντιμετωπίζονται όταν υπάρχει συναίνεση, πλάνο και πολιτική βούληση.
Ο σχεδιασμός της εξέλιξης της Κυπριακής Οικονομίας μέχρι το 2030 δεν είναι μαθηματική πράξη. Σίγουρα χρειάζονται δεκάδες περισσότερες σελίδες για να αναλυθεί. Ανοίγουμε και διευρύνουμε το διάλογο λοιπόν για να συμβάλουμε όλοι με τις απόψεις και εισηγήσεις μας.
* Ο Μάριος Πελεκάνος, είναι Πρόεδρος της Οργάνωσης Νέων Επιστημόνων του ΔΗ.ΣΥ. και Δημοτικός Σύμβουλος Στροβόλου (Χρηματοοικονομικός Σύμβουλος/Σύμβουλος Αφερεγγυότητας)