Του Κρίς Οικονομίδη*
Καθώς η Κύπρος είναι στοχοπροσηλωμένη στην προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης του κοροναϊού η οποία πλήττει χωρίς διακρίσεις όλo το κοινωνικό-οικονομικό οικοδόμημα, είναι ξεκάθαρο, μετά τα μέτρα της κυβέρνησης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι γίνεται μια προσπάθεια πρωτίστως για να απορροφήσει η οικονομία μας τους κραδασμούς που δημιουργούν τα περιοριστικά μέτρα και μετέπειτα να αποκαταστήσει τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, καθότι η προστασία της είναι θεμελιώδης για τη μακρόχρονη ευημερία του λαού.
Ο πλανήτης περνά κοσμοϊστορικές στιγμές, όπως στη περίπτωση της 11ης Σεπτεμβρίου σχεδόν πριν 20 χρόνια. Αναμένεται παρομοίως ότι θα δούμε πολλές αλλαγές στην καθημερινότητα μας με την επέλαση του Covid-19 όσο διαρκούν τα περιοριστικά μέτρα που εφάρμοσαν οι κυβερνήσεις. Το ταξίδι δεν θα είναι τόσο παρορμητικό όπως παλιά, σαν ένα εναέριο λεωφορείο με τον εισπράκτορα να πληρώνεται στην καμπίνα (έτσι ξεκίνησε ο θεσμός), αλλά με πρόσθετη επιβάρυνση στην αναμονή, την εφαρμογή των πιο πάνω ελέγχων στο έδαφος κλπ. Φυσικά, τόσο οι αεροπορικές εταιρείες, όσο και το ταξιδιωτικό κοινό αναμένεται ότι θα προσαρμοστούν και η ζωή θα προχωρήσει όπως σήμερα όπου αδιαμαρτύρητα και ορθά φοράμε ζώνες ασφαλείας όταν οδηγούμε, ως ένα νέο δεδομένο της τότε οδηγητικής μας καθημερινότητας.
Η κυβέρνηση ορθώς ενήργησε άμεσα και στα 2 μέτωπα, τόσο στο θέμα της υγείας και προστασίας όσο και με το πακέτο οικονομικής ενίσχυσης που αναμένεται να φθάσει στο 1 δις ευρώ. Πλην όμως, τα όρια του κράτους στηρίζονται στο «μαξιλάρι» που δημιουργήθηκε μετά το κούρεμα του 2013 το οποίο δεν είναι ανεξάντλητο. Το ίδιο αφορά και την οποιαδήποτε ενίσχυση που θα μπορούσε να λάβει η Κύπρος από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Κύπρος επομένως θα πρέπει να βρει τον δικό της δρόμο, να στηρίξει την παραγωγική πραγματική της οικονομίας για ανάταση, στη μετά-κοροναϊό εποχή, καθότι σύντομα θα βρεθεί απέναντι στον εαυτό της και στις πραγματικότητες της. Τα μαξιλάρια που ορθώς θωρακίζουν και προστατεύουν βραχυπρόθεσμα, θα εξαντληθούν. Αγοράζουν σίγουρα χρόνο και μέσα στο πλαίσιο αυτού του χρόνου, θα πρέπει η πραγματική οικονομία να ξανά-ξεκινήσει.
Μερικά χαρακτηριστικά της κυπριακής οικονομίας - ο εαυτός της:
- Το ΑΕΠ της Κύπρου υπολογίζεται γύρω στα 22.4 δις ευρώ για το 2020
- Η αύξηση στο ΑΕΠ για το 2020 υπολογίστηκε στο 2.7%
- Ο τουρισμός π.χ. συνεισφέρει περί τα 3.5 δις ευρώ έναντι του συνολικού ΑΕΠ.
- Ο τομέας των κατασκευών έφθασε το 2017 στο 9.5% του ΑΕΠ
- Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση αναμένεται στο 7% συνεισφοράς στο ΑΕΠ.
- Η Κύπρος δαπανά 0.5% του ΑΕΠ στην έρευνα και τεχνολογία.
- Το ποσοστό ανεργίας κατά το 2019 κατήλθε στο 7%.
Τα ερωτήματα πολλά:
- Θα μπορέσει η Κύπρος να συντηρήσει και να συγκρατήσει το υπολογιζόμενο τουριστικό προϊόν έστω και με μία τεχνολογική λύση η οποία να προσφέρει με ασφάλεια την ανεμπόδιστη έλευση τουριστών;
- Θα μπορέσει να συγκρατήσει το ξένο φοιτητικό προϊόν στα πανεπιστήμια της;
- Θα συνεχίσουν οι κατασκευές με τους ίδιους ρυθμούς;
- Θα μπορέσει να συγκρατηθεί το ποσοστό ανεργίας τουλάχιστον στο υφιστάμενο επίπεδο.
- Πως μπορεί να δημιουργήσει στο νέο περιβάλλον, νέες θέσεις εργασίας;
- Πως μπορεί να στηρίξει τα διάφορα επαγγέλματα και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
- Θα μπορέσει να αποφύγει την ύφεση στο ΑΕΠ και κατά πόσο οι αλυσιδωτοί κραδασμοί θα επηρεάσουν τον πυρήνα της οικονομίας και την κοινωνικά συνοχή;
Το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής το οποίο θεσμοθετήθηκε πρόσφατα αν και μικρό στο σύνολο της οικονομίας, συνεισφέρει στη στήριξη και στη γρήγορη επαναφορά της οικονομίας στο μέγεθος και στο βαθμό που του επιτρέπει καθώς παρέχει μία πολυσχιδή και απόλυτα συναφή επίδραση στα πιο πάνω, αφού προσελκύει νέες επενδύσεις στη χώρα οι οποίες προσφέρουν θέσεις εργασίας. Παράλληλα, αντλεί υπηρεσίες από τοπικούς πάροχους διαφορετικών ειδικοτήτων που αφορά 2,000 επαγγέλματα σε όλους τους τομείς της εργασίας, αποδίδει άμεσους και έμμεσους φόρους και ταυτόχρονα προβάλλει με τον πλέον δυναμικό τρόπο, με την κάθοδο διάσημων ηθοποιών διεθνούς κύρους και ακτινοβολίας, αξιόπιστα και εμπράγματα την Κύπρο, ως έναν ασφαλή, ελκυστικό προορισμό, με θετική επίδραση στο τουριστικό προϊόν.
Εν όψη των πιο πάνω θετικών πολυσχιδών επιδράσεων του και με δεδομένο την ήδη μετρήσιμη απήχηση του, το Σχέδιο της Οπτικοακουστικής θα πρέπει να αναπτυχθεί άμεσα και κατά πολύ περισσότερο, ούτως ώστε να αποδώσει στον μέγιστο δυνατό βαθμό επιρροής στην κυπριακή οικονομία ως μία εκ των πολλών δράσεων και πρωτοβουλιών της κυβέρνησης απέναντι στις νέες προκλήσεις.
Μια πολύ πρόσφατη μελέτη μας μετά τα τελευταία γεγονότα, αναδεικνύει το έντονο ενδιαφέρον των παραγωγών ως προς την Κύπρο με πολλά έργα που ετοιμάζονται για να πραγματοποιηθούν άμεσα στη χώρα μας. Η Κύπρος είναι μοναδική παγκοσμίως, λόγω της ελκυστικότητας του Σχεδίου σε συνδυασμό με τις υποδομές της, το επίπεδο μόρφωσης, και του φυσικού της τοπίου, ως ένας από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς παραγωγών. Επομένως θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να ενισχύσει τον θεσμό άμεσα, ούτως ώστε να μπορέσει να απορροφήσει και να προσελκύσει το μέγιστο δυνατόν του επιδεικνυόμενου ενδιαφέροντος.
*Ο Κρις Οικονομίδης, είναι CEO της BMCH (Cyprus) Ltd, Οικονομολόγος και Σύμβουλος Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας